Voor het Leven bedraad
Wat ik onder andere sterk vind aan Dabrowski’s theorie van positieve desintegratie, is dat het ons eraan herinnert en onze blik opent richting hoe wij als mensen voor het leven, overleven én floreren, bedraad-zijn. Positieve desintegratie staat voor mij ook voor de ongelooflijke veerkrachtigheid van mensen (en natuur en wezens in het algemeen). Hiermee bedoel ik, dat als we ons in een situatie bevinden waarin wat er eerder mogelijk was, niet meer kan, wanneer we een ontregelend verlies leiden of als we geboren worden met een ander lichaam dan de norm is, we ongelooflijk sterk zijn in het leven mét deze gegevens, in deze context. Begaafdheid kan zich wat mij betreft ook tonen in dit enorme, creatieve en waardengedreven aanpassingsvermogen. Er zijn talloze voorbeelden te noemen. Ik denk vandaag aan Amanda Gorman, de dichteres die onlangs tijdens Biden’s inauguratie haar gedicht The Hill we Climb voordroeg. Gorman is te vroeggeboren en heeft een spraakprobleem. In deze video adresseert ze hoe haar spraakprobleem haar heeft gestimuleerd tot waar ze nu is als spoken word kunstenaar.
Terwijl ik op deze veer - & vormkracht reflecteer, bedenk ik me ook, dat ik niet wil vergeten hoe “voor het leven bedraad zijn” en leren omgaan met moeilijke levenssituaties alsnog intens zwaarmoedig, ontregelend en oneerlijk kan zijn. Er zijn ook talloze voorbeelden en levens te noemen waarin ons aanpassingsvermogen nog niet betekent dat we gevoelsmatig floreren, dat we welzijn en creativiteit ervaren. In oorlog, onderdrukking, verwaarlozing, ernstige fysieke ongezondheid of armoede is het zeér invoelbaar dat het subjectieve welzijn intens te lijden heeft, met ook eventueel ernstige gevolgen voor het vermogen om een ánder leven op te bouwen. Dit sensitief en bewust in gedachte houdend, denk ik dat we voor elkaar reeds veel kunnen betekenen door in onze perceptie attent richting het menselijke aanpassingsvermogen te zijn. Dit besef van ontwikkelpotentieel niet op te leggen, niet als vanzelfsprekend te vinden, maar middels openheid en begrip van gelaagd mens-zijn in een complexe omgeving, uit te nodigen en faciliteren. Want we zijn voor het leven bedraad én als we onze veiligheidsbehoeften (fysieke integriteit, hechting, connectie) afdoende kunnen vervullen en we vertrouwen in onszelf en de omgeving ervaren om deze vervulling binnen afzienbare tijd telkens weer te realiseren, ondersteunen we ook de vervulling van groeibehoeften (op exploratie gaan, zingeving ervaren, zijnsliefde voor alle natuur voelen), die tevens voor eenieder van belang zijn. Tenslotte, nog los van welke uiterlijke, mentale of creatieve aanpassing ook, we kunnen onze vaardigheid in het ‘zijn’ met wat zich aandient ook beoefenen, zoals via meditatie.